Astrid Roemer krijgt in 2016 de P.C. Hooftprijs

Roemer vertrok in 1975 uit Suriname naar Nederland omdat ze was ontslagen nadat ze had geweigerd in haar geboorteland mee te doen aan de sinterklaasviering.

De mededeling komt kort na onze jaarlijkse infantilisering van de kritische omgang met ons slavernijverleden.

Op internet kan ik niet veel van haar vinden, behalve een lief poezendicht.

Het is een brave beschrijving en ik voel dat de regels gedragen worden door een funky Caraïbisch trommelritme met lekkere sambabillen (mag je dat nog zeggen?) De eerste vijf strofes beschrijven onpretentieus knorren, eten, spelen, bijten en pijntjes. Dat kan juffrouw Jannie ook wel. Maar in de laatste strofe van het gedicht “Op Poes Steffi” zegt ze dan:

“Miauw als ik sterf waar ga jij dan
heen want wie begrijpt jou van jouw
soort is maar een. Dus sloof ik me
uit om goed lang te leven. Zo
lust ik veel cake maar neem
toch een sneetje. Dood-zijn
is geen keus voor hen die beminnen.
Lief, laten wij beiden
er nog niet aan
beginnen.”

Kijk, dat staat er dan toch maar. De woorden zijn zorgvuldig en economisch gekozen. In “goed lang leven” klinkt het goede leven van de deugdethiek samen met het gebruik van “goed” als adjectief in de spreektaal. Bij cake en sneetje las ik bij de eerste doorgang coke en lijntje, maar dat hoeft natuurlijk niet aan mevrouw Roemer te liggen. Dood-zijn (niet: doodgaan) is geen keus voor hen die beminnen. Daar kunnen depressieve patiënten met een euthanasiewens enorm aanstoot aan nemen, omdat het hun vermogen om te beminnen in twijfel trekt, het laatste dat hen nog de illusie van menswaardigheid vermag te geven. Als euthanasieveling zou ik me in ieder geval willen kunnen laven aan de voorstelling dat ik over mijn graf heen kan liefhebben. Dood-zijn maken wij tot een manier om te beminnen, onthoud dat goed.

Maar we hebben al meer dan genoeg morbide sterfhuisliteratuur. We willen onze samenleving juist verfrissen en versimpelen, dus we vergeven haar graag dat simpele “lekker lang leven” – misschien is het iets Latijns-Amerikaans, de nog niet zo lang dode Colombiaan Márquez hield er ook van. Misschien ligt het aan het tropische klimaat.

Hoe dan ook, laten we eens gaan kijken naar deze schrijfster, die naar verluidt in een Gents klooster woont. De romantrilogie Gewaagd leven uit 1996 is misschien wel goed, vooral Lijken op liefde (weer zo’n frisse woordspeling). Eerst lezen, dan lullen. Dat geldt zeker voor de horde propieters die zich ongetwijfeld zullen gaan opwinden.

De jaarlijkse zwartepietendiscussie krijgt in 2016 in ieder geval een literaire teint.