Toen ik de eerste hartverscheurende anekdotes las in de voorpublicatie van dat boek over de moeder van Arthur van Amerongen, geschreven door een verbaasde zoon die al veel langer had geleefd dan die moeder had voorspeld, krijg ik wel kippenvel hoor. Wat een ellende moet dat zijn om je eigen moeder in een gekkenhuis op te zoeken waar ze volgens de regelen de medische kunst kalm wordt gehouden. En dat terwijl ze nog vitaal is en de gekte niet aan het algemene proces van aftakeling kan worden toegeschreven.
Kijk, mijn moeder is door een ordinaire bus overreden toen ze 53 was en zo fris als een hoentje. In een klap weg, finito. Ik vraag me weleens af of ik haar fragiel of gek had willen meemaken. Het natuurlijke verval aan haar lijf en geest kunnen observeren, om het nauwgezet op te tekenen in gedichten en verhalen. Of ik blij moet zijn dat haar “iets bespaard is gebleven”. Ik weet het niet, en haar kan ik het niet vragen.
Van Amerongen schrijft prachtig over het verval van lijf en leden. Dat hij nog voor zijn zestigste verjaardag zijn schoenveters niet meer zou kunnen strikken noch zijn eigen piemel kon zien hangen (vooruit: of staan), stemde mij somber en dus wil ik vandaag de blues zingen over kerels en hun moeders.
Ik merk dat ik daar veel te krampachtig van ga schrijven en allerlei pseudo-Freudiaanse Gewichtigtuerei erbij wil halen. Maar de blues zijn gewoon de blues. Mama komt niet terug. Ze zal geen letter lezen van wat ik schrijf. Dan maar een surrogaatmoeder maken, samengesteld uit mooie woorden, zou je zeggen. De taal is geduldig. Er klopt natuurlijk geen mallemoer van, maar het is tenminste iets. In het buitenland gaan wonen, Portugal, Korea, wat maakt het uit, als je maar aan je moedertaal kan schrijven.
Ik heb geen antwoorden. Het is diep in de nacht wanneer ik dit schrijf. Moederziel alleen, zoals dat gaat, maar niet ongelukkig. Bijna veertig en een vrije jonge. Ik vind het sowieso onsmakelijk om nauwgezet voorzorgsmaatregelen te gaan treffen om het verdere verloop van het leven en het sloom zich aandienende verval beter verteerbaar te maken. Dan beter in een klap dood. Of gek.