Een schavuitende dichter grinnikt natuurlijk wanneer hij leest dat er weer een Masterclass wordt gegeven aan de ILFU, met de onvolprezen Ingmar Bergman Heytze nog wel. En het belooft wat:
Zowel voor het beginnen, afmaken en redigeren van gedichten zijn allerhande trucs en slimmigheden, die worden geleerd aan de hand van kleine oefeningen.
In onze cursus hebben we het ook voortdurend over allerhande trucs en slimmigheden, die maken dat een gedicht is. Mijn trucs en slimmigheden geef ik, wars van het kapitalisme als ik er ben, gratis weg.
Begin-slimmigheden
Uitgangspunt van een gedicht kan zijn
- Een theoretische idee, zoals de andersheid van vluchtelingen
- Een zintuiglijke ervaring, zoals de pokdaligheid van de nek van een geliefde
- Een stukkie taal, zoals “warse grondmarsen in het getemde Haringvliet”
Afmaak-slimmigheden
Schrappen is het A en Ω van afmaken. Wanneer u twijfelt – weg ermee. Leest u het gedicht vaak door, ga ernaar staren, zoals de Amerikaanse dichter Billy Collins zegt, die óók al een mastercard masterclass aanbiedt. Vaak zijn er nog “uitleggerigheden” in een gedicht die we er als dichter in hebben laten staan omdat ze zo fijn klinken. Maar het werkt veel beter wanneer we die naar het hoofd van de lezer verhuizen.
Redigeer-slimmigheden
Redigeren is het werk van de tandarts des tijds. We lezen een “af” gedicht van een week, een maand, een jaar geleden nog eens door en voelen of het werkt. Gewoon: vóelen! Dat mag! Het is geen intellueel spelletje. Wat doet het gedicht nu met je? Kan het de tijd overbruggen? Redigeren is de kunst om het juiste gereedschap aan te wenden. Moet er gepolijst worden, ergens geboord, een vulling wellicht? Of is het gedicht voorgoed verloren?
In een notendop. Terug nar naar Heytze. Hij publiceerde “talloze” dichtbundels, zoveel dat je er het Hilbert-hotel mee kunt volzetten. Dit gegeven kan op sommige cursusdeelnemers imponerend werken, hetgeen reden is voor mijn vrees, dat deelnemers met beginnende continentieproblemen het niet druppelvrij zullen houden.
Heytze kost 250 ballen, maar dat is met koffie.